Ռենե Աղաբաբյան

Արդյո՞ք միայն հողը փորելով և ծառը տնկելով կարող ենք ասել, որ ծառատունկ ենք իրականացրել։ Վստահաբար` ոչ։ Ծառ տնկելու գործընթացը գրագետ կազմակերպելու համար անհրաժեշտ է ծառատունկի մասին տեղեկություն ունենալ։ Ավելի նպատակահարմար է խորհրդակցել ոլորտի մասնագետների հետ։ Բնությունն իր պահանջներն ունի, պետք է իմանալ ճիշտ ժամանակը՝ երբ կատարել ծառատունկ, հաշվի առնել տեղանքը, կլիմայական պայմանները, այն ծառատեսակները, որոնք ավելի նպատակահարմար են տվյալ վայրում։ Ծառատունկին հաջորդելու է խնամքը, որը ոչ պակաս գրագետ մոտեցում է պահանջում. բուսաբանները կհուշեն մեզ` երբ ջրել ծառերը, ինչպես իրականացնել ծառերի պարարտացում։ Բնությունը իր շնորհակալությունը կհայտնի թթվածնով։

1․ Գտի՛ր այն հնգանիշ թիվը, որի հարյուրավորը 5 է, միավորը 4, իսկ մնացած  կարգերում գրված է 7: 

77475

77574

75774

74775

2․ Որքանո՞վ կմեծանա երկնիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից կցագրենք 5 թվանշանը:

5-ով

50-ով

500-ով

5000-ով

3․ Ընտրի՛ր տրված թվերից այն թիվը, որը 6-ի հնգապատիկից մեծ է 10-ով:

21

40

56

60

4․ Ընտրի՛ր տրված թվանշաններից այն թվանշանը, որը տեղադրելով աստղանիշի փոխարեն` կստանաս անհավասարություն. 7 կմ 50 մ > 7 կմ * 1 մ

4

5

6

7

5․ Ընտրի՛ր այն շարքը, որտեղ թվերը դասավորված են նվազման կարգով:

2466, 5159, 78427, 62436

2466, 5159, 62436, 78427

78427, 62436, 2466, 5159

78427, 62436, 5159, 2466

6․ Անին գնեց 800 գ պանիր: Նա պիցայի համար օգտագործեց այդ պանրի 1/4 մասը: Քանի՞գրամ պանիր նա օգտագործեց:

100 գ

200 գ

400 գ

600 գ

7․ Ընտրի՛ր այն պատասխանը, որն արտահայտում է 5 կգ 7 գ -ը գրամներով:

507 գ

5700 գ

5070 գ

5007 գ

8․ Ընտրի՛ր այն պատասխանը, որն արտահայտում է 5 ժ 42 ր-ն րոպեներով: 

542 ր

292 ր

342 ր

162 ր

9․ Քառակուսու երկու կողմերի երկարությունների գումարը հավասար է 28 սմ: Գտի՛ր քառակուսու պարագիծը: Նշի՛ր ճիշտ պատասխանը: 

14 սմ

56 սմ

112 սմ

196 սմ

10․ Նշի՛ր այն գծապատկերը, որի 5/8 մասը ներկված է:

1)

2)

3)

4)

11. Հաշվի՞ր բեկյալի երկարությունը, եթե նրա կողմերի երկարությունները 15 սմ, 27 սմ, 35 սմ և 43 սմ են:

15+27+35+43=120 սմ

12. Հաշվի՞ր բոլոր այն երկնիշ թվերի գումարը, որոնց միավորը 2 է:

12+22+32+42+52+62+72+82+92=468

13. Դի՞ր փակագծերն այնպես, որ ստացվի հավասարություն:

(3200։40+20)×8=800

14. Հաշվի՛ր 2536+45x(48240:80-503) արտահայտության արժեքը:

2536+45x (48240:80-503)=7036

15. Կռահի՛ր օրինաչափությունը և տրված թվերից հետո ավելացրո՛ւ ևս մեկ թիվ:  1, 5, 10, 16, ….

1, 5, 10, 16, 23

16. Ուղղանկյան լայնությունը 45 մ է, որը կազմում է երկարության 1/3 մասը: Գտի՛ր ուղղանկյան մակերեսը: 

45X3=135

135×45=6075kk

17. Գնացքը երկու օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1800 կմ ճանապարհ: Առաջին օրը նա ճանապարհի վրա ծախսեց 12 ժամ, իսկ երկրորդ օրը՝ 4 ժամ պակաս: Որքա՞ն ճանապարհ նա անցավ առաջին օրը:

Լուծում՝

12-4=8

12+8=20

1800:20=90

12×90=1080 

Պատ՝ 1080

Մեծությամբ 5-րդն մայրցամաքն է: Գրեթե ամբողջությամբ սառցապատ է: Այստեղ պետություններ չկան: Ամենացուրտ և քամոտ մայրցամաքն է: Հարավային բևեռը Անտարկտիդայում է, իսկ հյուսիսայինը՝ Արկտիկայում: Դրանք երկրագնդի հակադիր կողմերում են:

Անտարկտիդան մեր մոլորակի` մեծությամբ հինգերորդ մայրցամաքն է: Գտնվում է Երկրագնդի ծայր հարավում և ամբողջովին սառցապատ է: Ողողվում է Ատլանտյան օվկիանոսի, Հնդկական օվկիանոսի և Խաղաղ օվկիանոսի ջրերով, որոնք մշտապես ծածկված են լողացող սառցալեռներով (այսբերգներով): Անտարկտիդան և նրա շուրջը գտնվող օվկիանոսային հատվածները միասին, մինչև Հարավային բևեռային շրջանը, կոչվում են Անտարկտիկա (հունարեն «անտի»՝ հակառակ, և Արկտիկա բառերից):

Անտարկտիդան մյուս մայրցամաքներից շատ ավելի ուշ է հայտնաբերվել: Մինչև XIX դարի սկիզբը Եվրոպայի ծովագնացները Երկրի հարավային բևեռամերձ շրջանները հետազոտելու բազմաթիվ անհաջող փորձեր էին կատարել:
Անտարկտիդան ծածկված է 3 կմ հաստությամբ սառույցով։ Այստեղ բուսականություն չկա, դրա համար էլ Անտարկտիդայում բնակվող կենդանիները սնվում են ծովային բույսերով և կենդանիներով։

Զարմանալի փաստեր
Ամենացածր ջերմաստիճանը եղել է 89* C:
Կա միայն 2 եղանակ՝ շատ կարճ ամառ և շատ երկար ձմեռ:
Ծածկված է 3կմ հաստությամբ սառույցի շերտով:
Մշտական բնակչություն, պաշտոնական լեզու չկա:

Солнечным пасхальным утром шёл по  лесу кролик Питер. Направлялся он в гости к Сонечке и Сандрику и нёс в своих лапках корзинку полную крашеных яичек и маленьких шоколадок. На высокой сосне сидели бельчата с мамой:

— Доброе утро, Питер! Что ты несёшь в своей корзинке?

— Доброго утра и светлой Пасхи! – ответил кролик Питер. – Несу я яички  для Сонечки и Сандрика.

— Мы тоже хотим, мы тоже хотим, — запрыгали бельчата на ветке.

— Тут много! Угощу и вас, — ответил Питер.

Питер не успел далеко уйти, как встретился с семьёй лис.

— Питер, Питер! Что у тебя в корзинке? – хором закричали лисята.

— Пасхальные гостинцы для Сонечки и Сандрика, — ответил кролик. – Давайте угощу вас шоколадками!

— Нет, нет, лисятам нельзя шоколадки, — вмешалась мама-лисица. – Зубки испортят. Для лис зубы очень важны.

— Ну, тогда возьмите по крашеному яичку! – предложил Питер.

На пути кролика встретились папа-ёж и маленький ежонок, которые возвращались домой с полными корзинками грибов.

— Я иду к Сонечке и Сандрику , несу им пасхальные угощения, — сказал  кролик Питер. – Возьми и ты себе яичко, ежонок.

Наконец-то Питер дошёл  к домику, где жили Сонечка и Сандрик.

Здравствуй, здравствуй, Питер! – запрыгали дети от радости.

— А я вам гостинцы принёс, — пасхальный кролик протянул корзинку Сонечке.

— Ой, — воскликнула Сонечка! – Тут почти ничего нет, только две маленькие шоколадки.

Кролик Питер сам заглянул в корзинку и понял, что девочка оказалась права. Он схватился за голову и заплакал.

— Ой, ой! Что же я наделал! Простите меня,  пожалуйста!

— Не расстраивайся так, Питер. Какая разница! – покачала головой девочка. – На Пасху все друг друга угощают! Ты угостил лесных зверушек, а мы тебя! Пасха – светлый праздник любви и доброты.

https://www.youtube.com/watch?time_continue=81&v=VZyaUTL9VHE&embeds_referring_euri=https%3A%2F%2Fviktoriahovsepyan.wordpress.com%2F&source_ve_path=MTM5MTE3LDI4NjY2

1. Երեք հաջորդական թվերի գումարը 345 է: Որո՞նք են այդ թվերը:

114, 115, 116

2. Գտեք այն երեք իրար հաջորդող բնական թվերը, որոնց գումարը լինի 348:

115, 116, 117

3. Գտեք երեք հաջորդական թվեր, որոնց գումարը լինի 210 է:

69, 70, 71

4. Գտեք երեք հաջորդական թվեր, որոնց գումարը լինի 1818 է:

605, 606, 607

5. Երեք իրար հաջորդող բնական կենտ թվերի գումարը 45 է: Որո՞նք են այդ թվերը:

13, 15, 17

6. Երեք իրար հաջորդող բնական կենտ թվերի գումարը 99 է: Որո՞նք են այդ թվերը:

31, 33, 35

7. Երեք հաջորդական կենտ թվերի գումարը 111 է: Գտեք այդ թվերը:

35, 37, 39

8. Երեք իրար հաջորդող բնական զույգ  թվերի գումարը 144 է: Որո՞նք են այդ թվերը:

46, 48, 50

9. Երեք իրար հաջորդող բնական զույգ  թվերի գումարը 426 է: Որո՞նք են այդ թվերը:

140, 142, 144

10. Երեք իրար հաջորդող բնական զույգ  թվերի գումարը 246 է: Որո՞նք են այդ թվերը:

80, 82, 84

Hi
Hello, how can I help?
Are your shoes only green and white?
No, there is purple, red, black, blue ,orange and yellow.
Can I try the yellow?
Yes, of course.
This is big on me, there is no smaller?
Yes there is.
How much should I pay for these shoes?

12000 Armenian drams.

I will pay by card. Tank you.

By.

1.Ո՞րն է այն հնգանիշ թիվը, որի տասնավորը 5 է, հարյուրավորը՝ 1, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները 4։

1) 44154

2) 44145

3) 41454

4) 45144

2. Գտիր ամենամեծ   երկնիշ   և  ամենափոքր հնգանիշ  թվերի գումարը: 

1) 10099

2) 10010

3) 100098

4) 99

3.Ինչպե՞ս կփոխվի երկու թվերի արտադրյալը,  եթե արտադրիչներից մեկը մեծացնենք 8 անգամ, իսկ  մյուսը թողնենք նույնը:

1) կմեծանա 8 անգամ

2) կփոքրանա 8 անգամ

կփոքրանա 8-ով

4) կմեծանա 8-ով

5) նույնը կմնա

4. Քանի՞ ժամ   է 5/6  օրը։

1) 20

2) 4

3) 56

4) 50

 5․ Քառակուսու  պարագիծը  44մ է: Գտի՛ր քառակուսու կողմի  երկարությունը:

1) 11մ

2) 9մ

3) 10մ

4)144մ

6 Գտի՛ր  35 թվի 2/7 մասը:

1) 10

2) 5

3) 15

4) 35

7. Ընտրի՛ր  այն  թվանշանը, որը  տեղադրելով  աստղանիշի փոխարեն՝ կստացվի  ճիշտ   անհավասարություն․
2կգ 540գ< 2կգ 5*0գ։

1) 7

2) 1

3) 4

4) 2

8․ Ընտրիր այն պատասխանը, որն  արտահայտում  է  270000 մետրը կիլոմետրերով:

1) 27կմ

2) 270000000կմ

3) 270կմ

4) 2700կմ

9․  Ո՞ր շարքում են թվերը դասավորված աճման կարգով․

1) 100, 120, 510, 670

2) 460, 840, 980, 99

3) 468, 458, 421, 105

4) 305, 212, 99, 89

10. Արամն անցավ 150կմ  ճանապարհի 2/5   մասը։  Քանի՞ կիլոմետր ճանապարհ նրան մնաց անցնելու։

1) 90

2) 60

3) 210

4) 125

11-15-րդ  առաջադրանքների  ճիշտ պատասխանը  գրի’ր յուրաքանչյուր առաջադրանքից հետո նշված տեղում:  

11. Տուփում կա 7 կապույտ, 5 դեղին և 4 վարդագույն մատիտ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ մատիտ պետք է հանել տուփից, համոզված լինելու համար, որ դրանցից գոնե մեկը վարդագույն  է։ 13

12.Հաշվի´ր ամենամեծ հնգանիշ թվի և ամենափոքր երկնիշ թվի տարբերությունը:

11

13. Հաշվի´ր 15 • (201 − 505 : 5)+500  արտահայտության արժեքը:

2000

Մարդն իր կյանքի ընթացքում ստեղծում է տարբեր իրեր: Մեր շրջապատի ցանկացած իր, կենդանի օրգանիզմ կարող ենք կոչել մարմին:

Մարմիններ են քարը, ծառը, տունը, միջատը, մետաղալարը և այլն: Ինչպես տեսնում ես, մարմիններն այնքան շատ են, որ անհնար է բոլորը թվարկել: Դրանք բաժանում են բնական (բնության կողմից ստեղծված) և արհեստական (մարդու կողմից ստեղծված) մարմինների: Արեգակը, Լուսինը, մոլորակները համարվում են նաև տիեզերական մարմիններ: 

Մարմինները կազմված են նյութերից: Ձմռանը մեր տների ապակի­ները զարդարող եղյամը մարմին է, որը կազմված է ջրից: Ջուրն արդեն նյութ է: Մարմինները բաղկացած են տարբեր  նյութերից: Մեր մարմինը, օրինակ, բաղկացած է ջրից, ճարպերից, սպիտակուցներից, ածխաջրերից և այլ նյութերից: Բազմազան նյութերից են պատրաստված մեր բնակարանները, տանն օգտագործվող տարբեր սարքավորումները (արհեստական մարմիններ):

Նյութերը լինում են պինդ, հեղուկ և գազային: Ցանկացած պինդ մարմին ունի որոշակի ձև: Օրինակ՝ տուֆի որմնաքարը  ունի խորանարդի ձև, իսկ ձյան փաթիլը նման է կենտրոնից ճառագայթաձև ձգվող, կանոնավոր դասավորված սառցե բյուրեղների:

Հեղուկները և գազերը որո­շակի ձև չունեն: Հեղուկը ընդու­նում է այն անոթի ձևը, որի մեջ լցված է:

Խոհանոցում, գազօջախը մի­ացնելիս, զգում ես բնական գազի սուր հոտը: Դա նրանից է, որ գազերն ընդհանրապես շատ արագ են տարածվում: Եթե նույնիսկ շատ կարճ ժամանակ գազի փականը բաց է մնում, ապա խոհանոցն անմի­ջապես լցվում է գազով: Այն մենք զգում ենք իր սուր հոտի շնորհիվ: Գիտնականները պարզել են, որ բոլոր նյութերը կազմված են շատ փոքրիկ, աչքի համար անտեսանելի մասնիկներից: Դրանում համոզ­վելու համար կատարենք փորձ:

Վերցնենք մեկ նյութից կազմված որևէ մարմին, օրինակ՝ շաքարի կտոր: Այնուհետև այն գցենք տաք ջրով լցված ապակե բաժակի մեջ և գդալով խառնենք: Սկզբում շաքարը բաժակի մեջ լավ երևում է, բայց խառնելու ընթացքում այն աստիճանաբար դառնում է անտեսանելի: Դրանից հետո փորձենք ջրի համը և կզգանք, որ այն քաղցր է: Դա նշանակում է, որ շաքարը չի անհետացել, այն մնացել է բաժակում: Սակայն ինչո՞ւ շաքարի կտորը չի երևում: Այն բաժանվել է մանրագույն մասնիկների, այսինքն՝ լուծվելով խառնվել է ջրի մասնիկների հետ: Այս փորձը ապացուցում է, որ նյութերը և դրանցից բաղկացած մարմինները կազմված են մանրագույն մասնիկներից: Ցանկացած նյութ կազմված է յուրահատուկ մասնիկներից, որոնք ձևով և չափերով տարբերվում են այլ նյութերի մասնիկներից:

Բնությունն ամբողջ նյութական աշխարհն է: Այն բաղկացած է կենդանի և անկենդան բաղա­դրիչներից: Բույսերը և բոլոր կենդանի օրգանիզմնե­րը՝ ներառյալ մարդը, կենդանի բնության մարմիններ են: Արեգակը, մոլորակները, աստղերը, քարը, գրիչը, քանոնը և այլն անկենդան բնության մարմիններ են։

Ի տարբերություն մյուս կենդանիների՝ մարդն օժտված է բանականությամբ և բնության բարիքնե­րը կարողանում է տնօրինել ըստ իր նպատակների։ Այդ պատճառով բնության վերաբերյալ գիտելիքնե­րը մեծ դեր ունեն մարդու կյանքում’ առաջին հերթին բնությունը պահպանելու նպատակով: Բնությունը ուսումնասիրվում է տարբեր գիտությունների կողմից: Բնությունն ուսումնասիրող գիտությունների խումբը կոչվում է բնագիտություն:

Բնության մեջ մշտապես կատարվում են բազմապի­սի փոփոխություններ: Երկնքում իր դիրքն է փոխում Լուսինը, կայծակն է փայլատակում, անձրև է տեղում, երբեմն անձրևից հետո ծիածանն է հայտնվում, հա­տակին թափված ջուրն է գոլորշանում, ժանգոտում է երկաթե մեխը: Այս փոփոխությունները բնության երևույթներ են:

Բնության յուրաքանչյուր երևույթ ունի իր առաջաց­ման պատճառները և առաջացնում է իր հետևանքնե­րը: Օրինակ’ ցերեկվա և գիշերվա հերթափոխության պատճառը Երկրի պտույտն է իր առանցքի շուրջ, իսկ տարվա եղանակների փոփոխությունները հետևանք են Արեգակի նկատմամբ Երկրի դիրքի փոփոխության: Մարմինների ցած ընկնելու պատճառը Երկրի ձգողու­թյունն է: Քամու առաջացման պատճառներից է օդի անհավասարաչափ տաքացումը: Օդի ջերմաստի­ճանի իջնելու պատճառով ձմռանը ջուրը սառչում է: Գարնանը ձնհալը օդի ջերմաստիճանի բարձրանալու հետևանք է: Այս օրինակները միաժամանակ հաստա­տում են, որ բնության երևույթները փոխադարձաբար կապված են:

Ուսումնասիրելով «Բնագի­տություն» առարկան՝ դուք պատկերացում կկազմեք բնության զանազան երևույթների և դրանց առաջաց­ման պատճառների մասին, կարևոր տեղեկություններ կստանաք Տիեզերքի, Երկրի կառուցվածքի, բուսա­կան և կենդանական աշխարհների, մթնոլորտի, ջրո­լորտի և այլնի վերաբերյալ: